“Zonder groei stort een economie in, toch?” Nee, zegt de meest gezaghebbende theorie over groei. Nee, zegt ook de bedenker ervan, Nobelprijswinnnaar Robert Solow, onlangs nog (👇). Kortom, laat je niet langer intimideren door ongefundeerde onheilsboodschappen en spreek je uit: stoppen met groei is goed voor mensen en voor de aarde en is wel degelijk compatibel met een stabiele economie. Deel daarom dit bericht als je anderen kent die hierover twijfelen. Hieronder staan korte antwoorden op veelgestelde vragen hierover.

Antwoorden op veelgestelde vragen

1️⃣ Over welke verklaring van groei gaat het?
Het gaat om het Solow-model. Voor dit model ontving Robert Solow de Nobelprijs economie.

2️⃣ Waarom groeit een economie volgens Solow?
Afgezien van bevolkingsgroei, groeit in een kapitalistisch systeem zoals het onze een economie als de kapitaalvoorraad groeit. De kapitaalvoorraad groeit op zijn beurt door investeringen.

3️⃣ Wat gebeurt er in het model als een economie niet groeit?
In het Solow-model komt een economie die niet groeit in een zogenoemde steady-state terecht. In de steady-state zijn de investeringen gelijk aan de afschrijvingen op de kapitaalvoorraad. Een steady-state is, zoals de term uitdrukt, stabiel: elke economie tendeert naar dit evenwicht. Dit komt door de wet van de afnemende meeropbrengsten: elke investering rendeert op den duur steeds iets minder. Afschrijvingen blijven daarentegen lineair stijgen naarmate de kapitaalvoorraad groeit. Zolang de investeringen hoger zijn dan de afschrijvingen is er groei. Maar op den duur worden de afschrijvingen hoger dan de investeringen en komt een economie in de steady-state terecht.

4️⃣ Waarom zit onze economie nog niet in een steady-state?
Er is volgens Solow maar één manier om de steady-state te ontlopen en dat is technologische vooruitgang. Door technologie kan er namelijk per eenheid arbeid en kapitaal telkens net wat meer geproduceerd worden. In een cultuur van consumentisme blijft het aantal gewerkte uren bovendien gelijk en blijft de economie dus groeien.

5️⃣ Hoe komen we in de toekomst in een steady-state?
Er zijn historisch gezien twee manieren waarop dat kan. In een cultuur zonder consumentisme benutten we technologie om minder uren te werken en bereiken we op die manier een steady-state. We kunnen daar vrijwillig voor kiezen. In een cultuur die vasthoudt aan consumentisme zorgt een botsing met planetaire grenzen voor sterk afnemende meeropbrengsten op kapitaal. Het verschil tussen kapitaalopbrengsten en afschrijvingen kan door die botsing zo groot zijn, dat de economie instort. (De wrange ironie is dus dat alleen consumentisme op lange termijn leidt tot instorting van de economie.)

6️⃣ Maar de werkgelegenheid en de zorg hebben toch groei nodig?
Als we de werktijden inkorten, dan is voor volledige werkgelegenheid helemaal geen groei nodig. Voor een goede gezondheid voor iedereen hoeft de zorg ook niet oneindig te groeien. Zie hoofdstuk 15 uit ons boek Er is leven na de groei.