Meer geluk en minder milieu-uitputting gaan samen
Er ontstaat steeds meer bewustzijn over het feit dat consumptiegroei vanaf een bepaald inkomen niet meer leidt tot meer geluk. Zo is de consumptie in Nederland sinds de jaren ’60 pakweg vervijfvoudigd, terwijl het geluksniveau ongeveer gelijk is gebleven. Dat roept de interessante vraag op: hoe zou Nederland eruit hebben gezien als we ons vanaf de jaren ’60 minder op economische doelen hadden gericht en meer op andere doelen, bijvoorbeeld sociale en ecologische doelen? Gaan meer geluk en minder milieu-uitputting samen?
Om gevoel te krijgen bij deze vraag, is het het interessant om te kijken naar middeninkomenlanden. Dat zijn landen waar het inkomen hoog genoeg is om een bepaald ontwikkelingsniveau (qua zorg, onderwijs, e.d.) en geluksniveau te bereiken, maar nog wel substantieel lager is dan in Nederland. Hoe scoren zij op sociale en ecologische indicatoren?
Voorbeeld: Uruguay
Een interessant voorbeeld is Uruguay. Het inkomen per hoofd is daar zo’n 65 procent lager dan in Nederland. Toch is het ontwikkelniveau, gemeten aan de hand van de Human Development Index (afgekort HDI, die o.a. rekening houdt met levensverwachting en onderwijs), slechts 13 procent lager. (En dan te bedenken dat in de HDI het nationaal inkomen per hoofd meeweegt bij het bepalen van de index!)
…en dat in combinatie met een veel lagere voetafdruk
De ecologische voetafdruk, gemeten in wereldwijde hectares per persoon, is in Uruguay maar liefst 78 procent lager dan in Nederland. Een indrukwekkende prestatie. Daarbij spelen politieke keuzes nadrukkelijk een rol. Zo hebben achtereenvolgende regeringen in Uruguay er in de jaren ’00 en ’10 bewust voor gekozen om hun ecologische voetafdruk flink te verlagen door stevig te investeren in hernieuwbare energiebronnen. Meer geluk en minder milieu-uitputting gaan samen.
Tot slot
Dergelijke voorbeelden laten zien dat het prima mogelijk is om een bepaald ontwikkelingsniveau en geluksniveau te bereiken in combinatie met een veel lagere ecologische voetafdruk. Dat is precies wat het streven naar postgroei inhoudt.
Uiteraard is er op detailniveau van alles aan te merken op deze vergelijking. Zo is er niet gekeken naar relevante indicatoren zoals biodiversiteit, sociale ongelijkheid, enz. Vat het dus vooral op als een aanmoediging om te kijken hoe we in Nederland gelukkiger kunnen worden en tegelijkertijd onze ecologische voetafdruk drastisch kunnen reduceren.
Bronvermelding
hdr.undp.org
data.footprintnetwork.org
De data zijn afkomstig uit resp. 2019 en 2018.
Paul Schenderling
Paul Schenderling is econoom, schrijver en spreker. Hij adviseert en schrijft over sociale en ecologische vraagstukken vanuit een economische invalshoek. Hij heeft ruim 10 jaar onderzoeks- en advieservaring en ervaring met politiek-bestuurlijke processen, op lokaal, regionaal en landelijk niveau. Hij is oprichter en programmaleider van Postgroei Nederland. In nauwe samenwerking met de deskundigen uit deze denktank schreef hij het boek 'Er is leven na de groei: Hoe we onze toekomst realistisch veiligstellen'.
Geef een reactie